امروز دوشنبه ۲۸ شهریور، اعتراضات مردمی و واکنش ها نسبت به “جان باختن مهسا (ژینا) امینی در پی عملکرد گشت ارشاد” برای سومین روز متوالی ادامه یافت. شماری از شهروندان در شهرهای مختلف کشور دست به تجمع اعتراضی زدند، همچنین جمعی از دانشجویان دانشگاه های تهران و اصفهان تجمعات اعتراضی برگزار کردند. در اکثر این شهرها اعتراضات با ورود نیروهای انتظامی و امنیتی به خشونت کشیده شد که در جریان آن شماری از شهروندان مصدوم شدند و بنا بر گزارش ها دستکم دو تن در دیواندره جان باختند. نیروهای امنیتی برای سرکوب معترضان متوسل به شلیک گاز اشک آور، گلوله های ساچمه ای و استفاده از ماشین آب پاش با فشار قوی شدند. افزون بر این، کسبه و بازاریان در شهرهای مختلف در پی فراخوان قبلی دست به اعتصاب سراسری زدند. علاوه بر این ده ها تن از شهروندان در پی این اعتراضات، توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدند. همچنین گزارشات دریافتی حاکی از اختلال در اینترنت در بسیاری از شهرها چون تهران و مهاباد و قطعی کامل اینترنت در سنندج است.
به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، امروز دوشنبه ۲۸ شهریورماه ۱۴۰۱، اعتراضات مردمی و واکنش ها نسبت به “مرگ مهسا (ژینا) امینی در پی عملکرد گشت ارشاد”، کماکان ادامه دارد.
شماری از شهروندان معترض به جان باختن خانم امینی، برای سومین روز متوالی در شهرهایی ازجمله؛ سنندج، دیواندره، تهران، بانه، پاوه، رشت، مشهد، گوهرشهر کرج، دهگلان، تکاب، بوکان، اصفهان و مریوان دست به تجمع اعتراضی زدند.
مردم معترض با سر دادن شعارهایی از قبیل “مرگ بر دیکتاتور” ، “میکشم، میکشم، هر آنکه خواهرم کشت”، “نترسید، نترسید / ما همه با هم هستیم” ، “زن، زندگی، آزادی” و “حکومت ضد زن نمیخوایم، نمیخوایم” مرگ مهسا امینی را محکوم کردند.
بر اساس ویدئوهایی که در شبکه های اجتماعی منتشر شده و اطلاعاتی که به هرانا رسیده است، نیروهای گارد ویژه دستکم در شهرهای دیواندره، سقز، مهاباد، بانه، بوکان و تهران برای سرکوب معترضان متوسل به شلیک گاز اشک آور، گلوله های ساچمه ای و استفاده از ماشین آب پاش با فشار قوی شدند. بنا بر گزارش ها دستکم دو شهروند به نام های “محسن محمدی و فواد قدیمی” در جریان تجمع امروز دیواندره بر اثر شلیک نیروهای انتظامی و امنیتی پس از انتقال به بیمارستان، جان خود را از دست دادند. به علاوه، شماری از معترضان در مهاباد، بوکان و سقز در پی اصابت گلوله های ساچمه ای زخمی شدند که حال هفت تن از آنها نامساعد گزارش شده است. گفته میشود یک زخمی، کودکی ۱۰ ساله است.
در سومین روز اعتراضات، جمعی از دانشجویان دانشگاه هنر تهران به منظور گرامیداشت یاد مهسا (ژینا) امینی و امیرحسین خادمی با روشن کردن شمع و نصب عکسهایی از آنها، اقدام به برگزاری تجمع کردند. همچنین شماری از دانشجویان دانشگاه های صنعتی امیرکبیر، تربیت مدرس، علامه طباطبایی، هنر تهران، شهید بهشتی و صنعتی اصفهان در اعتراض به جان باختن مهسا (ژینا) امینی دست به تجمع اعتراضی زدند.
دانشجویان معترض در این تجمع شعارهایی از قبیل “کشتن برای روسری، تا کی چنین خاک بر سری” ، “خونین تمام ایران/ از کردستان تا تهران” ، “کردستان گورستان فاشیستان” ، “بیگاری، بیکاری، حجاب زن اجباری” ، “زن، زندگی، آزادی”، “از کردستان تا تهران/ ستم علیه زنان” ، “حراست و سپاهی پیوندتان مبارک” ، “ما همه مهسا هستیم/ بجنگ تا بجنگیم” و “مرگ بر دیکتاتور” سر دادند.
از سوی دیگر روز جاری فضای برخی شهرها چون مهاباد و بخش هایی از تهران به شدت امنیتی بود و ماموران نیروی انتظامی با حضور گسترده خود در خیابان های این شهر، از برگزاری تجمعات مردمی ممانعت میکردند.
همچنین گزارشات دریافتی حاکی از اختلال در اینترنت در بسیاری از شهرها چون تهران و مهاباد است. نت بلاکس، سازمانی که اینترنت جهان را رصد میکند از بروز قطعی گسترده و اختلال شدید اینترنت در سنندج خبر داده است.
از سوی دیگر خبرگزاری شرق امروز اعلام کرد، اپراتور همراه اول در اقدامی عجیب نام مهسا امینی را فیلتر کرده و کاربران این اپراتور نمیتوانند پیامکی حاوی نام مهسا امینی را برای یکدیگر ارسال کنند. بلافاصله مدیر روابط عمومی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز در واکنش به این موضوع مدعی شد: “سانسور نام مهسا امینی در اپراتور همراه اول به دستور این نهاد، صورت نگرفته است.”
لازم به ذکر است، در اولین و دومین روز اعتراضات، شماری از دانشجویان دانشگاه تهران و گروهی از شهروندان در شهرهای سقز، مشهد، سنندج و کرج، اقدام به برگزاری تجمعات اعتراضی کرده بودند.
اعتصابات:
پیشتر بسیاری از احزاب و تشکل های سیاسی، مدنی و فرهنگی در استان کردستان با انتشار بیانیه های جداگانه از عموم مردم خواسته بودند روز دوشنبه ۲۸ شهریورماه، دست به اعتصاب عمومی بزنند.
در همین راستا، امروز دوشنبه ۲۸ شهریورماه، کسبه و بازاریان شهرهای سقز، سنندج، اشنویه، مریوان، بوکان، پیرانشهر، مهاباد، کرمانشاه، نقده، بانه، روانسر، ایلام، دهگلان، ماکو، کامیاران و روستای “بالو” از توابع بخش مرکزی شهرستان ارومیه در پی فراخوان قبلی و در اعتراض به جان باختن مهسا امینی دست به اعتصاب زدند.
برخوردهای قضایی با معترضان:
از روز شنبه ۲۶ شهریورماه، تا روز جاری، دهها شهروند، به دنبال شرکت در تجمعات اعتراض به جان باختن مهسا (ژینا) امینی، توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدند. خبرگزاری فارس نیز از طی گزارشی بازداشت تعدادی از معترضین در جریان اعتراضات امروز تهران خبر داد.
۱۹ تن از این شهروندان در سقز بازداشت و به بند قرنطینه زندان این شهر منتقل شدند و ۳ تن دیگر از شهروندان نیز به نام های “کامیار حیدری، ۴۰ ساله و محمد ذبیحی، ٢٢ ساله فرزند محمدامین، آهون هوشمند ” به مکانی نامعلوم منتقل شدند. چهار تن از شهروندان در سنندج به نام های “لطف الله احمدی، عضو گروه کوهنوردی چلچمه و شاهو اقبال“، “گشین محمدیان، ٣٠ ساله و فرهاد سنندجی، ٣۴ ساله”، پنج شهروند معترض در پاوه به نام های “بابک قاسمی، آروین اقبالی، پیشوا رهبری، آشنا رسولی و گلاره مرادی”، “ابوبکر ایراندوست” در اشنویه و “کاوه امینی، ٣٢ ساله ” در بوکان بازداشت شدند. از میان این شهروندان، پیشوا رهبری و آشنا رسولی ساعاتی بعد آزاد شدند.
همچنین هرانا امروز با انتشار گزارشی از بازداشت نازنین حاجی زاده، شهروند ساکن تهران در روز یکشنبه ۲۷ شهریور، به دنبال شرکت در تجمع اعتراضی به جان باختن مهسا (ژینا) امینی در مقابل مجلس شورای اسلامی، توسط نیروهای یگان ویژه حفاظت مجلس خبر داد. وی امروز دوشنبه ۲۸ شهریور، آزاد شد. همچنین مهناز محمدی، نویسنده و کارگردان عصر امروز در تجمع اعتراضی در تهران بازداشت شد. به علاوه امروز، دو تن از فعالین مدنی در شهر مریوان به نامهای “ریبوار کامرانی‌پور و امجد ساعدی” نیز توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدند.
لیلا میرغفاری، فعال مدنی که روز جمعه ۲۵ شهریورماه، در جریان تجمع شماری از شهروندان، در مقابل بیمارستان کسری بازداشت شده بود، روز گذشته با تودیع قرار وثیقه آزاد شد. وی با انتشار ویدئویی به بیان پاره ای توضیحات در خصوص وقایع آن روز پرداخته است. او گفت: “در آن روز حدود ۲۲ شهروند زن و مرد توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدند.”
پیشتر جواد حیدریان، روزنامه نگار نیز با انتشار مطلبی در حساب شخصی خود از بازداشت کوتاه مدتش به دلیل توقف مقابل بیمارستان کسری خبر داده بود. او که شاهد بازداشت ۱۵ شهروند دیگر از جمله پنج مرد و ده زن بود، برخورد بازداشت کنندگان را خشن توصیف کرده و احتمال آسیب دیدگی گوش خود به دلیل سیلی را عنوان کرد. به علاوه بی بی سی فارسی، به نقل از یک شاهد عینی در حومه بیمارستان کسری تهران نوشت “صدای تیراندازی شنیده و ماموران موتورسوار در این محدوده حضور سنگین دارد.” ویدئوهایی از این موضوع نیز منتشر شده که اظهارات این شاهد عینی را تایید میکند.
واکنش ها:
طی روز جاری ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران در گفتگو با شبکه تلویزیونی CBS آمریکا در پاسخ به پرسش مجری درباره تشدید سرکوب ها علیه زنان و حجاب اجباری، ضمن انکار «برخوردهای فراقانونی پلیس» اظهار داشت: “زنان و دختران خودشان همواره حجاب را به عنوان یک امر خودجوش رعایت می کنند. اصلا کسی به آنها یاد نداده و تکلیف شخصی هم نکرده حجاب را رعایت کنند، بلکه خودشان را مقید می دانند.”
حسین رحیمی، رئیس پلیس تهران، با بیان اینکه ماموران گشت ارشاد دوربین دارند اما در لحظه بازداشت مورد مهسا امینی فاقد دوربین بودند، مدعی شد: “لباس مهسا امینی در زمان بازداشت با لباس داخل فیلمی که در دوربین های مدار بسته مقر پلیس وجود دارد متفاوت بوده است و عدم رعایت شئونات در معابر عمومی جرم مشهود و پلیس به عنوان ضابط، مسئول برخورد با این جرم است.”
همچنین حسین کرم پور، رئیس سازمان نظام پزشکی بندرعباس و شورای هماهنگی استان هرمزگان در نامه ای خطاب به رئیس سازمان نظام پزشکی ایران با رد ادعای سکته قلبی مهسا (ژینا) امینی خواسته است تا این نهاد “در کمال صداقت و شجاعت در شفاف سازی و نمایان کردن حقیقت» علت واقعی جان باختن او را اعلام کند. وی در این نامه ضمن اشاره به «خونریزی از گوش و کبودی زیر چشم های خانم امینی” نوشت: “بیشتر علائمی که در عکس های زمان بستری این بانو در بیمارستان منتشر شده با علائم مرتبط با ضربه به سر و خونریزی ناشی از آن همخوانی دارد.”
در همین راستا، خبرگزاری فارس با انتشار مطلبی صحت مدارک پزشکی منتشر شده از سوی شبکه تلویزیونی ایران اینترنشنال را تایید کرد. صبح امروز این شبکه عکسهایی از سیتی اسکن منسوب به خانم امینی منتشر کرده بود. اما این خبرگزاری مدعی شد: “با اینکه در ابتدا تصور می‌شد این تصاویر جعلی باشد، اما پیگیری‌ها از مراجع ذیربط نشان داد تصاویر سیتی اسکن منتشر شده مربوط به مرحوم مهسا امینی است.” در این متن همچنین ادعا شد: “متخصصان معتقدند بررسی‌های سی تی اسکن بیمارستان نشان می‌دهد هیچ شواهدی از ضربه به سر و خونریزی در این تصاویر به چشم نمی‌خورد.”
از سوی دیگر کارزار شماری از زنان ایرانی که با انتشار ویدئوهایی از خود در حال کوتاه کردن موها یا سوزاندن روسری‌هایشان در اعتراض به حجاب اجباری، منجر به بازخوردهای جهانی شده بودند، کماکان ادامه دارد.
بازداشت و سپس جان باختن مهسا امینی به بهانه مقابله با بدحجابی با واکنش گسترده افکار عمومی و برخی چهره ها روبرو شد و کماکان نیز ادامه دارد. هشتگ نام او با بیش از دو میلیون توئیت، به ترندی جهانی تبدیل شد.
جاوید رحمان، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران که پیشتر، نسبت به “رفتار جمهوری اسلامی با مهسا امینی” ابراز تاسف و ناراحتی کرد و این رویداد را نشانه ای از نقض گسترده حقوق بشر در ایران دانسته بود، مجددا یک روز بعد خواستار تصویب قطعنامه ای توسط شورای حقوق بشر سازمان ملل در محکومیت حجاب اجباری در ایران شد.
سازمان عفو بین الملل در واکنش به جان باختن مهسا امینی را مرگ مشکوک توصیفی کرده که باید «همه ماموران و مقامات مسئول» در این پرونده در برابر عدالت قرار گیرند.
الیف شفق، نویسنده پرآوازه ترک، سرکای توتونجو، داملا سونمزو نورگل یشیلچای، بازیگران سینما و تلویزیون ترکیه از دیگر چهره های سرشناسی بودند که به مرگ مهسا امینی اعتراض کردند.
جی. کی. رولینگ، نویسنده مطرح بریتانیایی و خالق مجموعه «هری پاتر» نیز با بازنشر ویدیٔویی که در آن زنان ایرانی در حال کوتاه کردن موهای خود یا سوزاندن روسری‌هایشان در اعتراض به حجاب اجباری هستند، با هشتگ مهسا امینی، نوشت: «شجاعت واقعی این شکلی است.»
رابرت مالی، نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران با انتشار توییتی، اتفاقی را که برای خانم امینی رخ داده، «وحشتناک» توصیف کرد و نوشت: «ایران باید به خشونت علیه زنان پایان دهد و به آنها اجازه دهد تا از حقوق اساسی‌شان برخوردار باشند.» جیک سولیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا نیز در توییتی، جان باختن مهسا امینی را «غیرقابل بخشش» توصیف کرد و نوشت که کشورش کماکان حکومت ایران را مسئول این اتفاق و «نقض حقوق بشر» می‌داند.
آیت الله اسدالله بیات زنجانی از مراجع تقلید شیعه، ضمن محکوم کردن برخوردهای صورت گرفته با مهسا امینی، گشت ارشاد را “نامشروع، غیر قانونی و غیر عقلانی” عنوان کرد.
شماری از نمایندگان مجلس چون جلال رشیدی کوچی، مسعود پزشکیان و فاطمه قاسپور با واکنش به این رخداد نیز قول پیگیری آن در چهارچوب های قانونی را دادند.
سیدمحمد خاتمی، رئیس جمهور اسبق جمهوری اسلامی ایران ماجرای مهسا امینی را «فاجعه‌ای ناگوار» توصیف کرده که تا «مغز استخوان را می‌سوزاند.»
همچنین هفتە نامە صدای آزادی کرمانشاە، امروز یکشنبه ۲۷ شهریورماه، صفحه اول این هفته نامه را در اعتراض به مرگ مهسا (ژینا) امینی، سفید چاپ کرد و فقط تصویری از این زن جوان جانباخته را در آن قرار داد.
بعلاوه جبهه اصلاحات ایران با انتشار بیانیه ای خواستار “برچیده شدن گشت های ارشاد، واکنش موثر مراجع تقلید و محاکمه آمران فاجعه مرگ مهسا امینی” شد. همچنین چهره های سیاسی و فقهای دینی چون آیت الله محقق داماد، علی مطهری، آیت الله احمد منتظری، زهرا رهنورد، عبدالله رمضان زاده، محمود صادقی، محمدرضا عارف، فاطمه هاشمی رفسنجانی، آذر منصوری، جلال میرزایی، و علی شکوری راد با انتشار مطالبی، اعتراض خود را نسبت به واقعه صورت گرفته نشان دادند.
همچنین چهره های شناخته شده هنرمندان و ورزشکاران از جمله کتایون ریاحی، احمد مهرانفر، گلشیفته فرهانی، حسین ماهینی، علی زندوکیلی، بابک جهانبخش، حسن یزدانی، هنگامه قاضیانی، سیروان خسروی، احسان خواجه امیری، شبنم فرشادجو، هانیه توسلی، علی دایی، محمد تقوی، رضا کیانیان، مهران احمدی، لیلی رشیدی، محراب قاسم خانی، مهدی یراحی، تهمینه میلانی، حنا کامکار، پانته آ بهرام، امیر جدیدی، یلدا معیری، حامد بهداد، پرستو گلستانی، ترانه علیدوستی، فاطمه معتمد آریا، نوید محمد زاده، فرشته حسینی، آناهیتا همتی، یحیی گل محمدی، مهدی قایدی، علیرضا جهانبخش، مریم طوسی، مسعود شجاعی، عباس جمشیدی فر، علی شادمان و اصغر فرهادی نیز نسبت به این رخداد سکوت پیشه نکرده و اعتراض خود را با انتشار مطالب مختلفی نشان دادند.
شرح خلاصه واقعه:
مهسا (ژینا) امینی زن جوان ۲۲ ساله اهل سقز که به تهران سفر کرده بود روز سه شنبه هفته گذشته در ایستگاه مترو حقانی تهران توسط ماموران پلیس امنیت اخلاقی بازداشت و به بازداشتگاه این نهاد موسوم به وزرا منتقل شد.
کوتاه مدتی پس از بازداشت، پیکر نیمه جان وی در حالی که با سطح هوشیاری درجه ۳ به کما رفته بود به بخش مراقبت های ویژه بیمارستان کسری منتقل شد.
با توجه به کارنامه بد نیروی انتظامی و وقایع مشابه پیشین، افکار عمومی با باور به ضرب و شتم این دختر جوان در محل بازداشتگاه نسبت به این وضعیت واکنش نشان داد. واکنش های متعدد از سوی نهاد ها، ارگان ها، چهره های مطرح همزمان با شکل گیری تجمعات مردمی در راستای محکوم کردن فوت این زن جوان در دوران بازداشت، کماکان ادامه دارد.