گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد بدون اشاره به جزئیات بیشتر از جمله اسامی و موارد اتهامی ۵ زندانی مذکور، نوشت: «این وضعیت را از نزدیک پیگیری خواهم کرد و جامعه‌بین‌المللی نباید در برابر این وضعیت سکوت کند.»
مای ساتو در ادامه یادآور شد: «این مورد و موارد مشابه به نگرانی‌های مستمر درباره استفاده جمهوری اسلامی ایران از اعدام می‌افزاید.»
گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور ایران پیش از این نیز در گزارش خود به شورای حقوق بشر سازمان ملل در خصوص وضعیت نامساعد زندانیان در زندان اوین هشدار داده بود.
بیشتر بخوانید: اعطای شهروندی افتخاری فلورانس ایتالیا به پخشان عزیزی
مای ساتو پیش از این در گزارش خود ضمن ابراز نگرانی از افزایش تعداد اعدام‌ها در ایران، “فقدان شفافیت در اطلاع‌رسانی موارد مجازات اعدام” را محکوم کرده بود. او همچنین از ادامه سرکوب شهروندان معترض و اعمال تبعیض علیه اقلیت‌ها در ایران ابراز نگرانی کرده بود.
بیشتر بخوانید: عفو بین‌الملل: اعدام‌ها در سال ۲۰۲۴ در ایران به بالاترین حد رسید
ساتو با بیان این که “پیامدهای اعدام، فراتر از خود فرد اعدامی است” نوشته است که مجازات اعدام “خانواده‌ها را نابود می‌کند، سایر زندانیان را دچار آسیب روانی می‌کند و بر کارکنان زندان تاثیر منفی می‌گذارد و در سراسر جامعه چرخه رنج ایجاد می‌کند. هزینه عاطفی آن قابل اندازه‌گیری نیست.”
بیشتر بخوانید: تمدید مأموریت مای ساتو و هیأت حقیقت‌یاب حقوق بشر درامور ایران
پیش از این سازمان حقوق بشر ایران، مستقر در نروژ با انتشار گزارشی اعلام کرده بود که در سه ماهه نخست سال ۲۰۲۵ دست‌کم ۲۳۰ نفر در ایران اعدام شدند.
بر اساس گزارش‌ها موارد اعدام در مدت مشابه سال قبل، ۱۱۰ نفر بود که این از افزایش ۱۰۹ درصدی اعدامدر ایران حمایت دارد.
شورای حقوق بشر سازمان ملل پیش از این در روز سوم آوریل (۱۴ فروردین) با تصویب قطعنامه‌ای ماموریت هیات حقیقت‌یاب درباره ایران را تمدید کرده بود.
ز دیگر سو، گلرخ ایرایی، زندانی سیاسی، در نامهای از زندان اوین، در واکنش به انتقال حمید حسین‌نژاد حیدرانلو برای اجرای حکم اعدام، نسبت به «سر شدن» جامعه در برابر اخبار مربوط به اعدام هشدار داد.
او با انتقاد از واکنش‌ها نسبت به اخبار صدور، تایید و اجرای احکام اعدام در ایران، نوشت: «ما مخالفان اعدام که در فضایی آزاد، در خانه یا پشت میزهای کارمان از پشت گوشی‌هایی با سکیوریتیِ بالا هستیم و همه جوانب را رصد می‌کنیم مبادا شناسایی بشویم.»
پیش‌تر منابع حقوق بشری گزارش دادند این زندانی سیاسی محکوم به اعدام، از بند سیاسی زندان مرکزی ارومیه به قرنطینه این زندان منتقل شده است. انتقال این زندانی در کنار تایید حکم او در دیوان عالی کشور باعث افزایش نگرانی‌ها درباره خطر اعدام قریب‌الوقوع او شده است.
گزارشگر ویژه سازمان ملل با اشاره به تبعات گسترده اعدام، تصریح کرد که تاثیر آن فراتر از قربانیان مستقیم است و خانواده‌ها را ویران می‌کند، دیگر زندانیان را دچار آسیب‌های روانی می‌کند، بر کارکنان زندان تاثیر می‌گذارد و موجی از اندوه و اضطراب را در جامعه به راه می‌اندازد. او این تاثیرات را «غیرقابل اندازه‌گیری» توصیف کرد.
ساتو در پایان با اشاره به نگرانی‌های مستمر نسبت به استفاده جمهوری اسلامی از مجازات اعدام، گفت: «این موارد بار دیگر لزوم نظارت و پاسخ‌گویی را برجسته می‌کند. من این وضعیت را از نزدیک پیگیری خواهم کرد. جامعه جهانی نباید در برابر این وقایع سکوت کند.»
پنج زندانی سیاسی در خطر اعدام
در همین حال هشدار داده شده است که ممکن است جمعی از زندانیان سیاسی محبوس در زندان اوین به زندان قزلحصار منتقل شوند.
در میان آن‌ها پنج زندانی سیاسی به نامهای بابک علیپور، وحید بنی‌عامرین، پویا قبادی، محمد تقوی و علی‌اکبر دانشورکار که به اتهام «هواداری از سازمان مجاهدین خلق ایران» به اعدام محکوم شده‌اند، حضور دارند.
اطلاعات رسیده به ایران‌اینترنشنال حاکی است که این پنج زندانی سیاسی برای انتقال به زندان قزلحصار تحت فشار قرار گرفته‌اند اما همچنان در زندان اوین به‌سر می‌برند.
یک منبع نزدیک به خانواده این زندانیان سیاسی در گفت‌وگو با ایران‌اینترننشال گفت: «ماموران قصد داشتند این پنج زندانی سیاسی محکوم به اعدام را از زندان اوین به زندان قزلحصار منتقل کنند اما با توجه به اعتراضات صورت گرفته از سوی سایر زندانیان، انتقال آن‌ها متوقف شد.»
این منبع آگاه با بیان این‌که این زندانیان همچنان در خطر انتقال به زندان قزلحصار هستند، از مردم و سازمان‌های حقوق بشری خواست نسبت به این موضوع اعتراض کنند و جلوی انتقال آن‌ها را بگیرند: «هشدار می‌دهیم در صورتی آن‌ها را به قزلحصار منتقل کنند، خطر اجرای حکم اعدامشان بیشتر می‌شود.»
ایمان افشاری، رییس شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران، دهم آذر ماه ۱۴۰۳ علیپور، بنی‌عامریان، قبادی، منتظر، دانشورکار و تقوی را به اتهام «بغی از طریق عضویت در گروه‌های مخالف نظام» به اعدام محکوم کرد.
دوبرابر شدن اعدام‌ها در ماه‌های اخیر
جمهوری اسلامی در سه ماه نخست سال ۲۰۲۵، دست‌کم ۲۳۰ زندانی را در زندان‌های سراسر ایران به دار آویخت. این آمار در مقایسه با سه ماه نخست سال گذشته میلادی که ۱۱۰ نفر اعدام شده بودند، بیش از دو برابر شده است.
سازمان حقوق بشر ایران ۱۶ فروردین ماه، گزارش داد در سه ماه نخست سال ۲۰۲۵، دست‌کم ۲۳۰ نفر، شامل ۲۲۲ مرد و هشت زن، در زندان‌های ایران اعدام شدند.
طبق این گزارش، ۱۱۳ نفر از این افراد به اتهام «قتل»، ۱۰۶ نفر بابت اتهامات مرتبط با «مواد مخدر»، سه نفر به اتهام «محاربه» و هشت نفر به اتهام «تجاوز به عنف» اعدام شدند.
بر اساس گزارش سالانه عفو بین‌الملل، ایران با دست‌کم ۹۷۲ مورد اعدام ثبت‌شده در سال ۲۰۲۴ میلادی، بیش از ۶۴ درصد کل اعدام‌های ثبت‌شده جهان در سال گذشته میلادی را به خود اختصاص داده است.
گزارش تازه عفو بین‌الملل نشان می‌دهد شمار اعدام‌های ثبت‌شده در جهان در سال ۲۰۲۴ به بالاترین سطح خود از سال ۲۰۱۵ تاکنون رسیده است و ایران با اجرای دست‌کم ۹۷۲ اعدام، بار دیگر در صدر «این جدول تاریک» ایستاده است.
بر اساس گزارش «احکام اعدام و اجرای آن‌ها در سال ۲۰۲۴»، که عفو بین‌الملل بامداد سه‌شنبه ۱۹ فروردین منتشر کرد، در این سال دست‌کم ۱۵۱۸ نفر در ۱۵ کشور اعدام شده‌اند؛ آماری که نسبت به سال پیش از آن ۳۲ درصد افزایش یافته است.